نمایندگان 120 انجمن میراث فرهنگی، گردشگری و محیطزیست کشور که به دعوت وزارت ورزش و جوانان برای حضور در دوره توانمندسازی سمنهای جوانان کل کشور به یزد رفته بودند با راهپیمایی در بافت تاریخی یزد خواستار توجه جدی مسئولان شهری و مدیران ارشد این شهر به بافت و آثار تاریخی این شهر شدند. این دوره که در روزهای چهارم تا ششم تیرماه در یزد برگزار شد در نخستین روز به برگزاری مراسم افتتاحیه این دوره و گردش در اماکن دیدنی شهر یزد اختصاص داشت. براساس آنچه اعضای انجمن دوستداران میراث فرهنگی به روزنامه همشهری اعلام کردند، نمایندگان 120 انجمن میراث فرهنگی، گردشگری و محیطزیست کشور به دیدار از بافت تاریخی یزد اقدام کردند و با راهپیمایی و تجمع در این بافت خواستار تذکر به مسئولان شهر یزد بهمنظور جلوگیری از تخریب این بافت تاریخی کشور شدند. در بازدید انجمنها که از امیرچخماق و مسجد جامع این شهر آغاز و به راهپیمایی در بافت تاریخی این شهر منتهی شد علاوه بر تذکر نسبت به تخریب بافت تاریخی این شهر درخواست ثبت جهانی بافت تاریخی یزد نیز مطرح شد.
تصمیم با مقامات ارشد
گویا این راهپیمایی و درخواست انجمنهای میراث فرهنگی و گردشگری و محیطزیست چندان به مذاق مسئولان شهر یزد خوش نیامده که یک روز پس از این تجمع بخشهایی از 3 خانه در بافت تاریخی شهر یزد با لودر تخریب شد. این سه خانه تاریخی که گفته میشود یکی از آنها حسینیه بوده است در بافت تاریخی یزد در محله امامزاده جعفر تخریب شده است. دوستداران میراث فرهنگی اعلام کردهاند که چندهکتار از بافت تاریخی یزد به بهانه توسعه محوطه امامزاده جعفر در این بافت تاریخی در خطر تخریب است. شنیدن خبر تخریب خانههای بافت تاریخی شهر یزد 30 انجمن میراث فرهنگی و گردشگری را بار دیگر به بافت تاریخی یزد کشاند تا با اعتراض به این اقدام مسئولان شهر یزد و با تجمع در محل خانههای تخریب شده اعتراض خود را به تداوم روند تخریب بافتهای تاریخی در کشور اعلام کنند. آنها همچنین در مذاکره با مدیرکل میراث فرهنگی یزد اعتراض خود را به این اقدام اعلام کردند و براساس آنچه مذاکرهکنندگان با رئیس میراث فرهنگی یزد میگویند وی گفته است که در این موضوع دیگر «کارهای» نیست و تصمیم با مقامات ارشد استانی است.
مدیرکل میراث فرهنگی یزد همچنین گفته است که مخالف تخریبهاست ولی کاری از دست او ساخته نیست و موضوع به طرح توسعه امامزاده در بافت تاریخی یزد مربوط میشود. خبرهای رسیده به روزنامه همشهری همچنین از تجمع خبرنگاران و انجمنهای محلی و استانی و ساکنان بافت تاریخی یزد در برابر فرمانداری و میراث فرهنگی یزد حکایت دارد. گفته میشود حتی ساکنان خانههای واقع در بافت تاریخی یزد که در حریم طرح توسعه امامزاده سکونت دارند حاضر به فروش خانههای خود و ترک کردن بافت تاریخی این شهر نیستند. همزمان در تهران آتوسا مومنی که دیروز از کامبوج به تهران رسیده است در تماس همشهری گفت که به یزد میرود تا از کموکیف تخریب خانههای واقع در بافت تاریخی یزد مطلع شود.
تخریب هویت ملی
آتوسا مومنی در گفتوگو با همشهری با انتقاد از تخریب بافتهای تاریخی در کشور گفت: متأسفانه در خارج از کشور جایی دیگر از این کشور را مطرح میکنیم در حالیکه در داخل کشور بهدلیل ناهماهنگی برخی دستگاهها باید شاهد اتفاقات ناخوشایند باشیم. وی افزود: امروز به یزد میروم تا ببینم مشکل از کجاست و باید چگونه مانع از تخریب این بافت تاریخی شد. آتوسا مومنی با تأکید بر اینکه تخریب بافتهای تاریخی قانونی نیست و شکستن حریم و قانون دیگران در بافتهای تاریخی ابهت و اقتدار نمیخواهد، گفت: نادیده گرفتن قوانین موجود مخالف همه هویت ملی کشور است و باید دید چه کسانی در این ماجرا دخالت داشتهاند. در همین حال بهنام رضایی مدیرکل میراث فرهنگی یزد که به عنوان کارشناس میراث فرهنگی با روزنامه همشهری گفتوگو کرد، تخریب خانههای بافت تاریخی یزد را با طرح توسعه امامزاده مرتبط دانست و گفت: در دور دوم سفرهای استانی دولت وزارت راه و شهرسازی 10 هکتار زمین در حاشیه شهر را به طرح توسعه امامزاده اختصاص داد تا درآمد ناشی از فروش آن صرف خرید خانههای اطراف امامزاده شود.
وی با اشاره به اینکه اداره میراث فرهنگی پیشنهادهای خود را به مقامات ارشد استانی میدهد و در نهایت استاندار بهعنوان مقام ارشد درخصوص اجرای طرحها تصمیم میگیرد، گفت: اداره میراث فرهنگی مخالف این میزان از توسعه امامزاده جعفر بود ولی در کمیسیون ماده 5 گفته شد که باید درخصوص توسعه فضای امامزاده آینده نگری شود. رضایی افزود: این طرح درنظر میراث فرهنگی ایرادات فنی، معماری و شهرسازی دارد و هنوز در مرحله مطالعه است و طرح معماری آن نیز آماده نیست ولی هیأت امنای امامزاده با عجله اقدام به تخریب خانهها در بافت تاریخی یزد کرده است. وی اعلام کرد: این طرح بهنظر ابعاد و اندازه توسعه دارای ایراداتی است و ما هم این را تأیید میکنیم. رضایی ولی میگوید که تنها بخشهایی از 2 خانه فاقد ارزش تاریخی در بافت تاریخی یزد تخریب شدهاند که با رایزنیهای انجام شده، قرار شده است تا زمان آماده شدن طرح معماری هیچ تخریبی در بافت تاریخی یزد صورت نگیرد. بهنام رضایی وسعت بافت تاریخی یزد را 919 هکتار اعلام کرد و گفت: شهری که حدود 300 هزار نفر در آن زندگی میکند لازم است برای زنده ماندن و نگهداری کالبد بافت تاریخی این شهر ساکنان این بافت را حفظ کرد.